Ważne zmiany w prawie o usługach turystycznych – co dalej z eventami korporacyjnymi i wyjazdami integracyjnymi?

Nadeszła prawdziwa rewolucja dla branży eventowej, która nie tylko wprowadza dodatkowe obowiązki, zwiększa koszty realizacji imprez, ale również wprowadza dodatkowe ryzyko działalności wynikające z bardzo niejednoznacznych przepisów.  1 lipca 2018 roku weszła bowiem w życie ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, która zakłada wiele istotnych zmian przepisów prawa dotyczącego świadczenia usług turystycznych.[1]

Więcej obowiązku i mniej swobody w branży eventowej

Najważniejszą zmianą jest objęcie regulacją podmiotów, których dotąd nie obowiązywała ustawa o usługach turystycznych. A mianowicie od wejścia w życie nowej ustawy przepisami objęci będą wszyscy, którzy organizują imprezy turystyczne [2] lub ułatwiają nabycie powiązanych usług turystycznych [3], w tym także na zasadach niekomercyjnych. Powyższe oznacza, że podmioty te będą musiały posiadać odpowiednie zabezpieczenia finansowe (np. gwarancje ubezpieczeniowe) oraz wypełniać dodatkowe obowiązki administracyjne związane np. z działalnością Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego i obowiązkowym odprowadzaniem składek, czy obowiązkiem uzyskania wpisu do właściwego rejestru [4]. Istotną informacją m.in. dla agencji incentive, agencji eventowych, czy organizatorów kongresów i spotkań jest wskazanie w ustawie  przypadków, w których nie ma ona zastosowania, a mianowicie do:

• imprez turystycznych  oraz  powiązanych  usług  turystycznych,  które  są  oferowane  oraz  których  zamawianie i realizowanie jest ułatwiane okazjonalnie, na zasadach  niezarobkowych  i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych – czyli organizacja wyjazdu grupy przyjaciół, zielonej szkoły przez samą szkołę, etc.;
• imprez turystycznych  i powiązanych  usług  turystycznych  nabywanych  na podstawie  umowy  generalnej (tj. przewidującej długotrwałe zlecenie na realizację wielu podróży służbowych w określonym czasie) o  organizowanie  podróży  służbowych zawieranej   między   przedsiębiorcą   turystycznym a przedsiębiorcą  albo  podmiotem  prowadzącym działalność odpłatną;
• imprez turystycznych  oraz  powiązanych  usług  turystycznych  trwających krócej niż 24 godziny, chyba że obejmują nocleg.

Ponadto ustawa wprowadza:

• nowe pojęcia: przedsiębiorca turystyczny, powiązane usługi turystyczne, podróżny, punkt sprzedaży, niezgodność;
• nowe definicje pojęć: organizator turystyki – obejmie zarówno dotychczasowych organizatorów turystyki jak i pośredników turystycznych, usługa turystyczna, impreza turystyczna;
• obowiązek informacyjny wobec podróżnych przed zawarciem umowy według określonych wzorów;
• rozwiązania usprawniające system zabezpieczeń finansowych podróżnych przed skutkami niewypłacalności organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych;
• zmianę dotychczasowej formuły prowadzenia Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych poprzez dokonywanie wpisów przez marszałków województw bez konieczności akceptacji przez Ministerstwo Sportu i Turystyki;
• możliwość wydruku zaświadczenia o wpisie do rejestru  organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych ze strony internetowej;
• prowadzenie przez ministra właściwego do spraw turystyki Centralnego Punktu Kontaktowego;
• określenie szczegółowych zasad funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego;
• przepisy dotyczące procedur administracyjnych, narzędzi monitorowania, zakresu kontroli oraz sankcji administracyjnych i karnych wobec podmiotów oferujących imprezy turystyczne oraz ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych za wykonywanie działalności niezgodnie z przepisami ustawy.

Ustawa budzi pewne wątpliwości, ponieważ jej postanowienia nie są sprecyzowane w czytelny i zrozumiały dla każdego sposób, co tworzy problemy w zakresie jej interpretacji. Zasadniczą trudnością wydaje się brak jednoznacznego wyjaśnienia, czym dokładnie jest według ustawodawcy „umowa generalna”, „podróż służbowa”, ale także brak dokładnego wskazania, kiedy mamy do czynienia z okazjonalnym ułatwianiem i zamawianiem realizacji imprez  turystycznych  oraz  powiązanych  usług  turystycznych.

Mając na uwadze powyższe oraz pojawiające się interpretacje nowych przepisów (również ze strony Ministerstwa Sportu i Turystyki), należy wskazać, że przedsiębiorcy, którzy organizują wydarzenia, będące wyjazdami integracyjnymi, motywacyjnymi, kongresami, konferencjami, spotkaniami z wykorzystaniem noclegu i choćby jednej dodatkowej usługi turystycznej, będą zazwyczaj podlegać regulacjom nowej ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Ponieważ sankcje [5] są poważne (kary pieniężne do 50.000 złotych, grzywna, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do lat 3), branża eventowa powinna ze szczególną uwagą przyjrzeć się swoim praktykom i projektom w celu ustalenia, czy nie musi spełnić dodatkowych wymogów (w tym uzyskać wpis do rejestru oraz złożyć stosowne zabezpieczenia), aby nadal świadczyć swoje usługi. Co istotne, trzeba też zwrócić uwagę, przy tworzeniu kosztorysów imprez, na zwiększone koszty takiej działalności.

[1] Z tą datą nastąpi uchylenie przepisów ustawy z  29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, dotyczących organizatorów turystyki, pośredników turystycznych oraz agentów turystycznych. Zmianie ulegnie tytuł dotychczasowej ustawy, który będzie brzmiał: „ustawa o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych”. Celem ustawy jest dostosowanie prawa obowiązującego w Polsce do przepisów unijnej dyrektywy tj. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2015/2302/UE z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniającej rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylającej dyrektywę Rady 90/314/EWG, regulującej zasady działania branży turystycznej na terenie całej Unii Europejskiej. Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, jest zobowiązana do implikacji prawa unijnego, przy czym jest jednym z pierwszych krajów, który dostosował się do nowych wytycznych.

[2] Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych należy przez to rozumieć połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji, spełniające warunki, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy;

[3] Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych należy przez to rozumieć: a) przewóz pasażerów, b) zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, c) wynajem pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych, d) inną usługę świadczoną podróżnym, która nie stanowi integralnej części usług wskazanych w lit. a – c;

[4] Rejestr organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych;

[5] Postanowienia regulujące kwestię sankcji znajdują się w rozdziale 8 „Kary pieniężne i przepisy karne” ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych;