Dwa tygodnie od wdrożenia Dyrektywy Omnibus

Od dnia 1 stycznia 2023 r. weszły w życie zmiany przepisów, które mają na celu wdrożenie do prawa polskiego trzech unijnych dyrektyw zwanych potocznie: dyrektywą Omnibus, dyrektywą towarową oraz dyrektywą cyfrową. Celem wprowadzanych zmian jest lepsza ochrona konsumentów, w szczególności przed nieuczciwymi (fikcyjnymi) promocjami towarów i usług oraz fałszywymi opiniami o produktach, które nie pochodzą od faktycznych nabywców. Zmianie ulegają również zasady reklamacji produktów przez konsumentów, zasady prezentowania wyników wyszukiwania produktów, czy zasady dostosowywania ceny produktów dla indywidualnego nabywcy.

Nie ulega wątpliwości, że najgłośniej komentowane i budzące największe zainteresowanie są zmiany przepisów mające na celu przeciwdziałanie nieuczciwym promocjom, czyli sztucznym podnoszeniu cen towarów i usług, które następnie zostają obniżone w ramach organizowanych akcji promocyjnych i wyprzedażowych. Chodzi tu o zawyżanie cen przed rozpoczęciem akcji promocyjnych takich jak  Black Friday czy Cyber Monday. Zgodnie ze zmienionymi przepisami, od 1 stycznia 2023 roku wszystkie sklepy prowadzące sprzedaż online oraz w sposób tradycyjny, które ogłaszają promocję lub wyprzedaż, będą musiały podawać oprócz aktualnej ceny – także najniższą cenę z okresu 30 dni poprzedzających obniżkę.

Czy nowe przepisy wyeliminowały nieuczciwe praktyki i czy w istocie poprawiły sytuację konsumentów? Czy przedsiębiorcy stosują się do nowych zasad informowania o cenach? Po ponad dwóch tygodniach od wejścia w życie nowych przepisów, UOKiK przedstawił wstępne wnioski z przeprowadzonych kontroli. Prezes UOKiK poinformował, że wystąpił o wyjaśnienia do około 40 przedsiębiorców z branży e-commerce i zapowiada wspólnie z Inspekcją Handlową kontrole w sklepach stacjonarnych w zakresie stosowania nowych przepisów.

Jak wynika z opublikowanego komunikatu, wątpliwości i zastrzeżenia Prezesa UOKIK w zakresie informowania o obniżkach budzą przede wszystkim następujące praktyki:

• obliczanie wielkości obniżki w odniesieniu do ostatniej lub standardowej ceny towaru, a nie najniższej ceny z ostatnich 30 dni;
• podawanie aktualnej ceny sprzedaży i ceny przekreślonej bez zamieszczenia informacji, czym jest cena przekreślona;
• informowanie o najniższej cenie z okresu 30 dni w formie ukrytego komunikatu widocznego dopiero po jego rozwinięciu;
• posługiwanie się sformułowaniami innymi niż „najniższa cena towaru w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki” (np. „cena referencyjna”, „poprzednia/ostatnia najniższa cena”) oraz prezentowanie informacji o najniższej cenie w sposób nieczytelny.

Prezes UOKiK, oprócz kontroli głównych (stacjonarnych) sieci handlowych (Biedronka, Dino, Kaufland, Lidl, Netto i Żabka) w zakresie promocji i prezentowania cen, zapowiada również kontrolę przestrzegania pozostałych obowiązków wynikających ze zmienionych przepisów, w tym w zakresie: udostępniania opinii o produktach i usługach oraz ich weryfikacji, informowania o zasadach decydujących o kolejności pojawiania się produktów w wynikach wyszukiwania oraz ujawniania, które oferty są płatną reklamą lub uzyskały wyższe plasowanie w wyniku dokonanej płatności, czy podawania przez e-przedsiębiorców numer telefonu w celach kontaktowych.