Tajemnica przedsiębiorstwa – najcenniejszym aktywem?

Tajemnicę przedsiębiorstwa określa się jako walutę nowoczesnej gospodarki. Tak opisuje ją Dyrektywa UE 2016/943 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych przed ich bezprawnym pozyskaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem. Przedsiębiorcy nierzadko zapominają, jak ważna jest jej ochrona.

Obowiązujące od niedawna nowe przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oferują przedsiębiorcom nowe perspektywy ochrony. Nakładają na nich również obowiązki, które muszą wypełnić, aby zapewnić sobie prawną ochronę informacji wartościowych dla przedsiębiorstwa. Zmiana przepisów nastąpiła wskutek implementacji powyższej dyrektywy UE.

Na co zwrócić uwagę?

Warto przyjrzeć się umowom o zachowaniu poufności, tzw. NDA, zawieranym z pracownikami firmy. Dotychczas dopuszczalny okres trwania takich umów ograniczony był ustawowo do trzech lat po ustaniu stosunku pracy lub innego stosunku prawnego łączącego pracodawcę z pracownikiem. Obecnie takie ograniczenie zostało zniesione, a jedynym wyznacznikiem, czy dana informacja objęta zostanie ochroną prawną, jest łączne trwanie trzech przesłanek wynikających z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jeśli informacja posiada wartość gospodarczą, nie jest powszechnie znana i dostępna w danym zestawieniu, a przedsiębiorca zachował należytą staranność w celu utrzymania jej w poufności, można uważać ją za tajemnicę przedsiębiorstwa.

Ciężar dowodu

Należy mieć na uwadze, że w postępowaniach o zaniechanie czynów nieuczciwej konkurencji ciężar dowodu obciąża poszkodowanego przedsiębiorcę. To on musi wykazać, że powyższe przesłanki zostały spełnione, a w danym przypadku przysługuje mu ochrona prawna. W zależności od możliwości finansowych i organizacyjnych firmy warto wprowadzić środki ochrony skierowane zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz firmy.

Na zewnątrz – to znaczy względem osób trzecich, które mogą mieć nawet chwilową styczność z wartościowymi dla nas informacjami, np. podwykonawców. Do wewnątrz – czyli w stosunku do własnych pracowników. Drugi z tych aspektów często jest bagatelizowany przez pracodawców, co jest błędem. To przecież zatrudnione przez nas osoby mają najszerszy dostęp do informacji, jakimi dysponuje przedsiębiorstwo.

Środki prewencyjne

Uprzednie zabezpieczenie się przed ewentualnymi wyciekami informacji ma kluczowe znaczenie w zakresie uzyskania ochrony prawnej. Jeśli przeanalizujemy, które z posiadanych przez nas informacji są dla najcenniejsze i zidentyfikujemy potencjalne sytuacje, w których może dojść do ich wycieku, da nam to możliwość zastosowania odpowiednich środków prewencyjnych. Szczęśliwie, jest ich wiele i to od nas zależy, które z nich uznamy za właściwe.

Przykładowo, zabezpieczenia mogą zostać wprowadzone na poziomie informatycznym. Mogą to być: regulowany dostęp do wybranych bez danych firmy, karty dostępu do wyznaczonych pomieszczeń, filtry prywatyzujące na monitory komputerów, szyfrowane nośniki pamięci czy konta pracownicze z dostępem na poziomie użytkownika, a nie administratora.

Należy także dbać o świadomość wśród pracowników, które informacje uznawane są za poufne, np. poprzez organizowanie dla nich odpowiednich szkoleń. Absolutnie nie należy jednak rezygnować z klasycznych środków ochrony informacji, czyli np. sejfów.

Podsumowanie

Zastosowanie przedstawionych metod ochrony niesie ze sobą często niewielkie koszty.  Zwłaszcza w porównaniu ze stratami, jakie przedsiębiorca może ponieść, jeśli inny podmiot wprowadzi na rynek produkty w oparciu o zebrane bez jego przyzwolenia informacje, często okupione wieloletnimi pracami i kosztownymi badaniami.

Na koniec przypomnijmy, że przecież zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć.