Wsparcie publiczne dla rynku audiowizualnego szerzej dopuszczalne w świetle prawa UE

Udzielanie wsparcia z wykorzystaniem środków publicznych przedsiębiorcom, poza ściśle określonymi przypadkami, jest zakazane. Dla sektora audiowizualnego pojawiły się jednak nowe możliwości.

Zgodnie z prawem unijnym, co do zasady udzielanie przedsiębiorcom wsparcia z wykorzystaniem środków publicznych jest zakazane poza ściśle określonymi przypadkami, określonymi w prawe unijnym oraz w praktyce Komisji Europejskiej. Znaczna część działalności kulturalnej prowadzonej w celach komercyjnych, jest uważana za formę działalności gospodarczej. W konsekwencji, wsparcie ze środków publicznych na prowadzenie działalności komercyjnej w zakresie kultury jest uznawane za pomoc publiczną.

W praktyce oznacza to, że wsparcie takie może być udzielane zgodnie z prawem unijnym, jeżeli (i) jego kwota nie przekracza 200 tys. zł w okresie trzech lat podatkowych (pomoc de minimis), (ii) w przypadku, gdy spełnia warunki określone w Rozporządzeniu nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Rozporządzenie GBER) albo (iii) zostanie uprzednio zatwierdzona przez Komisję Europejską, w tym w oparciu o zasady wskazane w Wytycznych w sprawie pomocy państwa przeznaczonej na filmy i inne utwory audiowizualne albo bezpośrednio na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Rozporządzenie GBER dobre dla sektora audiowizualnego ale bez gier wideo

W przypadku sektora audiowizualnego, dopiero w 2014 r. pojawiła się możliwość udzielenia pomocy (w kwocie przekraczającej próg de minimis), bez obowiązku uprzedniego zgłoszenia tej pomocy do Komisji Europejskiej. Pomoc dla sektora audiowizualnego została bowiem wprost przewidziana w Rozporządzeniu GBER (art. 54), które obowiązuje od 1 lipca 2014 r. i zastąpiło poprzednio obowiązujące Rozporządzenie nr 800/2008 (które nie przewidywało osobnego wyłączenia dla pomocy przeznaczonej na produkcję utworów audiowizualnych).

Oznacza to, że przy spełnieniu warunków Rozporządzenia GBER, producenci utworów audiowizualnych mogą wystąpić o pomoc na produkcję utworów audiowizualnych, bez konieczności uprzedniej notyfikacji tej pomocy przez polskie władze. W tym zakresie konieczne jest jednak zachowanie następujących progów: 50 mln EUR na projekt rocznie (intensywność pomocy na produkcję utworów audiowizualnych nie przekracza 50 % kosztów kwalifikowalnych; w określonych przypadkach intensywność pomocy można zwiększyć). W świetle praktyki Komisji Europejskiej z pomocy dla sektora audiowizualnego wyłączone natomiast zostały gry wideo.

Zgodnie z Rozporządzeniem GBER, pomoc może przybrać formę:

1. pomocy na produkcję utworów audiowizualnych;
2. pomocy przedprodukcyjnej; oraz;
3. pomocy dystrybucyjnej.

Za koszty kwalifikowalne uznaje się:

• w przypadku pomocy na produkcję: łączne koszty produkcji utworów audiowizualnych, w tym koszty poprawy dostępu dla osób niepełnosprawnych;

• w przypadku pomocy przedprodukcyjnej: koszty opracowania scenariusza i rozwoju utworów audiowizualnych;

• w przypadku pomocy na dystrybucję: koszty dystrybucji i promocji utworów audiowizualnych.

Finansowanie ze środków publicznych

Ponadto, tak jak dotychczas, w ramach Rozporządzenia GBER (choć w ramach innych kategorii pomocy, niż pomoc przeznaczona na produkcję utworów audiowizualnych) producenci mogą otrzymać dofinansowanie na budowę infrastruktury obejmującej, m.in. obiekty służące do produkcji filmowej i telewizyjnej. Takie inwestycje mogą zostać sfinansowane ze środków publicznych bez obowiązku notyfikacji do Komisji Europejskiej, jeśli inwestycja spełnia warunki określone w Rozporządzeniu GBER. Przykładowo, pomoc może być przyznawana w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej na inwestycję początkową na rzecz nowej działalności gospodarczej, jeżeli pomoc nie przekracza określonych progów pomocy powodujących obowiązek zgłoszenia pomocy do Komisji Europejskiej.

W oparciu o Rozporządzenie GBER, możliwa jest również pomoc inwestycyjna na budowę lokalnej infrastruktury, która dotyczy infrastruktury, przyczyniającej się na poziomie lokalnym, do poprawy otoczenia biznesu i środowiska konsumenckiego oraz do modernizacji i rozwoju bazy przemysłowej (próg wsparcia – 10 mln EUR lub łączne koszty przekraczają 20 mln EUR na tę samą infrastrukturę).

Podmiotem odpowiedzialnym za koordynację polityki w obszarze audiowizualnym jest Ministerstwo Kultury.

W przypadku programów pomocowych, których projektowanie i przygotowywanie dokonuje się na poziomie lokalnym, podmiotem, do którego można zwrócić się o wsparcie w obszarze audiowizualnym, mogą być m.in. gminy (na przykład w formie zwolnienia w podatku od nieruchomości).

Dodatkowe środki wsparcia, wprowadzane w ramach Rozporządzenia GBER, mogą być alternatywą w stosunku do innych instrumentów finansowania ze środków publicznych (np. w ramach programów obejmujących fundusze unijne) w zakresie, w jakim programy te nie pokrywałyby w wystarczającym zakresie potrzeb producentów utworów audiowizualnych.

Oczywiście, beneficjenci mogą również ubiegać się o wsparcie udzielane na produkcję filmową przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, tak jak dotychczas. Program finansowania produkcji filmowej przez Instytut został zatwierdzony przez Komisję Europejską.