Przekazy handlowe w świetle nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji

1 listopada 2021 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji. Zmiany spowodowane są koniecznością implementacji dyrektywy 2018/1808 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 listopada 2018 r[1]. Oprócz przepisów dotyczących działalności platform udostępniania wideo, czy zmian w zakresie oznaczania treści szkodliwych dla małoletnich, nowe przepisy wprowadzają także pewne zmiany w zakresie przekazów handlowych. W jaki sposób zostały one rozstrzygnięte w nowelizacji?

Limity dotyczące reklam i telesprzedaży

Zgodnie z obowiązującymi dotychczas przepisami, reklamy i telesprzedaż nie mogą zajmować więcej niż 12 minut w ciągu godziny zegarowej. Nowela wprowadziła zmiany w tym zakresie zastępując je określonymi przedziałami czasowymi. Od 1 listopada 2021 r. łączny czas nadawania reklam w godzinach od 6:00 do 18:00 nie może przekroczyć 144 minut, a w godzinach od 18:00 do 24:00 nie może przekroczyć 72 minut. W godzinach od 24:00 do 6:00 limity zostały całkowicie zniesione.

W nowelizacji zmieniono również zasady umieszczania tzw. ogłoszeń własnych nadawcy. Dotychczas takie ogłoszenia wliczane były do limitów dotyczących reklam i telesprzedaży. Obecnie ustawodawca wyłączył takie przekazy z ogólnego limitu, utrzymując jednocześnie, że ogłoszenia własne nadawcy mogą być nadawane wyłącznie między audycjami.

Niewielka zmiana zaszła w przepisach dotyczących przerywania transmisji zawodów sportowych. Po wejściu w życie nowelizacji możliwe jest przerywanie transmisji w celu nadania pojedynczej reklamy. Celem takiej regulacji jest umożliwienie zamieszczania pojedynczych reklam w naturalnych przerwach w zawodach, które nie wynikają z zasad rozgrywania danych zawodów. Czymś nowym jest również możliwość przerywania audycji skierowanych do dzieci, które trwają dłużej niż godzinę.

Lokowanie produktów i sponsorowanie

Spore ułatwienie w zakresie interpretacji przepisów dotyczących lokowania produktów wprowadza zastąpienie generalnego zakazu lokowania produktów regulacją dopuszczającą lokowanie jako zasadę, od których przewidziane są pewne wyjątki. Do wspominanych wyjątków należą serwisy informacyjne (z wyłączeniem sportowych i prognoz pogody), audycje publicystyczne o treści społeczno-politycznej, audycje dotyczące spraw konsumenckich, audycje religijne oraz audycje dla dzieci.

Zakres dopuszczalnego lokowania pozostaje de facto bez zmian, jednak w związku z dopuszczeniem lokowania jako zasady, wszelkie wątpliwości dotyczące danego lokowania powinny być od teraz rozpatrywane na korzyść lokującego. Należy także podkreślić, że w zakresie oznaczania audycji, w których ma miejsce lokowanie produktu, nic się nie zmienia. Utrzymany został też zakaz nadmiernego eksponowania danego produktu, bezpośredniego zachęcania do jego nabycia lub najmu towarów.

Niewielkie zmiany wprowadzono także przy przepisach dotyczących informacji o sponsorowaniu. Dotychczasowe przepisy wymagały przedstawiania jej przed audycją, po jej zakończeniu, a także po jej wznowieniu po przerwie reklamowej. Teraz informacja ta jest prezentowana jedynie dwa razy:

1) na początku audycji oraz

2) po wznowieniu audycji lub innego przekazu po jednej z przerw reklamowych lub telesprzedażowych albo na końcu audycji lub innego przekazu.

To nadawca podejmie decyzję, w którym z momentów zaprezentuje drugą informację o sponsorowaniu.

Zakaz reklamy papierosów elektronicznych

Istniejący już generalny zakaz nadawania przekazów handlowych wyrobów i rekwizytów tytoniowych, produktów imitujących wyroby lub rekwizyty tytoniowe, a także symboli związanych z używaniem tytoniu został rozszerzony. Po wejściu w życie nowelizacji nie jest możliwe nadawanie przekazów handlowych, które miałyby dotyczyć papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych.

Nowelizacja nie zmienia w diametralny sposób dotychczasowych uregulowań dotyczących przekazów handlowych. Pozytywnie można jednak ocenić uporządkowanie dotychczasowych przepisów dotyczących lokowania produktów, natomiast liberalizacja przepisów o limitach reklam i telesprzedaży daje nadawcom większą swobodę ustalania własnej polityki reklamowej i konkurowania z ciągle zyskującymi na znaczeniu platformami VOD i platformami udostępniania wideo.

[1] Dyrektywy 2018/1808 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 listopada 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2010/13/UE w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych.