Sagi z reklamami zewnętrznymi ciąg dalszy – co zmienia “ustawa krajobrazowa”?

Na łamach LSWIPBLOG informowaliśmy już o tym, jak w legalny sposób reklamować się na świeżym powietrzu. Przyczyną i inspiracją do stworzenia takiej wiadomości, były toczące się wówczas prace parlamentarne nad projektem ustawy krajobrazowej. Ustawa doczekała się podpisu Prezydenta RP w maju, natomiast w życie wejdzie 10 września 2015 roku. Postanowiliśmy zatem zbadać kilka jej elementów i opisać pokrótce jakie niosą ze sobą zmiany. Zasadniczo:

1. Ustawa ma na swoim celu gruntowną i systemową zmianę wyglądu polskich ulic. Aby tego dokonać, zaproponowano zmiany w kilku aktach prawnych, m. in: 1) ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; 2) ustawie o drogach publicznych; 3) ustawie prawo ochrony środowiska; 4) ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

2. Rady Gminy będą mogły wprowadzać opłaty reklamowe na obszarach, dla których opracowane zostaną zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń. Wspomniane opłaty będą uiszczane przez właścicieli nieruchomości lub obiektów budowlanych, użytkowników wieczystych nieruchomości gruntowych i posiadaczy samoistnych nieruchomości lub obiektów budowlanych.

3. Ustawa wprowadza szereg nowych definicji legalnych bądź zmienia istniejące. Dotyczy to takich pojęć jak na przykład:

• reklama (art. 4 pkt 23 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych) – umieszczone w polu widzenia użytkownika drogi tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe (…) a także każdy inny nośnik informacji wizualnej, wraz z jej elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, niebędący znakiem drogowym (…), ustawionym przez gminę znakiem informującym o obiektach zlokalizowanych przy drodze, w tym obiektach użyteczności publicznej, znakiem informującym o formie ochrony zabytków lub tablicą informacyjną o nazwie formy ochrony przyrody (…);
• tablica reklamowa (art. 2 pkt 16b ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) – należy przez to rozumieć przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, o płaskiej powierzchni służącej ekspozycji reklamy, w szczególności baner reklamowy, reklamę naklejaną na okna budynków i reklamy umieszczane na rusztowaniu, ogrodzeniu lub wyposażeniu placu budowy, z wyłączeniem drobnych przedmiotów
• urządzenie reklamowe (art. 2 pkt 16c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) – należy przez to rozumieć przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, inny niż tablica reklamowa (def. powyżej), z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem;
• szyld (art. 2 pkt 16d ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) – należy przez to rozumieć tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe informującą o działalności prowadzonej na nieruchomości, na której ta tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe się znajdują;

Niestety, omawiana ustawa nie zawiera w sobie jednolitej i spójnej definicji krajobrazu jako podstawowego elementu ochrony naszego codziennego otoczenia. Ponadto, kontrowersyjna wydaje się definicja tablicy reklamowej w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Tablice reklamowe to nie tylko  banery i siatki… ale przede wszystkim billboardy.

4. Ustawa w swoim pierwotnym brzmieniu miała zawierać przepisy o dominantach krajobrazowych, które spotkały się z szeroką krytyką branży zajmującą się odnawialnymi źródłami energii. Dominantą krajobrazową miały być obiekty budowlane o wiodącym oddziaływaniu wizualnym w krajobrazie. Ich budowa miała być uzależniona od miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i urbanistycznych zasadach ochrony krajobrazu. W ostateczności, zrezygnowano z tego pomysłu.

6. Samorząd województwa będzie miał nowe zadanie własne, polegające na wprowadzeniu powszechnej identyfikacji i waloryzacji krajobrazów poprzez sporządzanie audytu krajobrazowego, charakteryzującego dany obszar. Audyt krajobrazowy obejmować ma swoim zakresem całe województwo, w celu identyfikacji krajobrazów oraz ustalenia lokalizacji krajobrazów priorytetowych. Audyt ma w szczególności wskazywać granice i lokalizacje parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, parków kulturowych, oraz obiektów znajdujących się, lub proponowanych do umieszczenia na listach prowadzonych przez UNESCO. Audyt sporządzany raz na dwadzieścia lat, umożliwi wypunktowanie zagrożeń oraz przygotowanie polityki ochronnej konkretnego krajobrazu

Wskazane wyżej propozycje zostały ocenione bardzo pozytywnie przez organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego. Środowiska te dumnie ogłosiły je jako narzędzie do walki z często chaotyczną i nieestetyczną reklamą. Reklamodawcy reprezentowani przez Izbę Gospodarczą Reklamy Zewnętrznej patrzą na projektowaną ustawę sceptycznie. Jak czytamy w artykule na stronie Izby:

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony
krajobrazu wejdzie w życie jesienią tego roku. Zawiera wiele kontrowersyjnych
przepisów, które mogą być w praktyce różnorodnie interpretowane. Nie do końca
poprawia istniejący stan prawny w zakresie możliwości kształtowania krajobrazu
przestrzeni publicznej. Ale jest.

Jednakże:

Jestem przekonany, że możemy wspólnie z samorządami tworzyć dobre, przyjazne
środowisku i biznesowi koncepcje sytuowania nośników reklamy w przestrzeni
publicznej. Oczekujemy konstruktywnej rozmowy i wykorzystania najlepszych
doświadczeń europejskich. Liczymy również na odważne spojrzenie w przyszłość
w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii.

Pełen tekst apelu Izby Gospodarczej Reklamy Zewnętrznej można przeczytać tutaj: http://www.igrz.com.pl/ .

Jak będzie w rzeczywistości? Czy ustawa która miała “posprzątać” Polskę, nie narobi przypadkiem jeszcze większego bałaganu? Z odpowiedzią na te pytania, będziemy niestety musieli poczekać przynajmniej do września, kiedy to przepisy ustawy wejdą w życie.