Ten blog korzysta z plików cookies na zasadach określonych tutaj
Zamknij
15.12.2020
MODA, KULTURA & SZTUKA

Weryfikacja zawartych umów o dzieło sposobem na uniknięcie sankcji finansowych wynikających z przeprowadzonych kontroli ZUS

Od 1 stycznia 2021 roku wchodzi w życie obowiązek informowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: „ZUS”) o zawarciu umowy o dzieło. Od nowego roku zamawiający będą mieli 7 dni od dnia zawarcia umowy o dzieło na poinformowanie ZUS o tym fakcie. Nowa regulacja ma umożliwić ZUS prowadzenie ewidencji zawieranych umów, zwiększyć skuteczność pomocy osobom, które obecnie pozostają poza systemem ubezpieczeń społecznych a także umożliwić weryfikowanie istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych osób wykonujących umowy nazwane umowami o dzieło.

Można się więc spodziewać, że już w pierwszym kwartale nadchodzącego roku rozpoczną się kontrole ZUS mające na celu weryfikacje i kwestionowanie zawieranych umów o dzieło. Niewykluczone jest, że przedmiotowa regulacja będzie zmierzała do oskładkowania umów o dzieło w niedalekiej przyszłości.

Kogo dotyczy nowy obowiązek

Nowy obowiązek dotyczy nie tylko płatników składek będących osobami prawnymi, ale również i osoby fizyczne, które będą zlecały dzieło. Zgłoszeniu będą podlegały tylko te umowy o dzieło, które zostały zawarte od dnia 1 stycznia 2021 r. z osobą, która nie pozostaje z zamawiającym w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje ona pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Zgłaszanie umów o dzieło do ZUS

W chwili obecnej trwają prace legislacyjne nad nowelizacją rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów wprowadzającego nowy dokument ubezpieczeniowy RUD – zgłoszenie umowy o dzieło.  Na podstawie ogłoszonego projektu rozporządzenia zamawiający (płatnik składek lub osoba fizyczna) będzie zobowiązany do zebrania i przekazania do ZUS następujących danych:

  • dane zamawiającego – wykonanie umowy o dzieło;
  • dane wykonawcy umowy o dzieło w tym: imię, nazwisko, pesel, rodzaj, seria i numer dowodu potwierdzającego tożsamość, data urodzenia, adres zamieszkania, adres do korespondencji;
  • informacje o zawartych umowach o dzieło w tym data zawarcia, data rozpoczęcia, data zakończenia, przedmiot umowy oraz liczba zawartych umów o dzieło.

Czas trwania umowy o dzieło, a także jej przedmiot będą elementami, którym szczególnie będzie przyglądał się ZUS, podejmując decyzje o wszczęciu kontroli w danym podmiocie.

W związku z tym istotne jest aby branża audiowizualna i kreatywna zadbała nie tylko o właściwe zdefiniowanie dzieła w zawieranych umowach, ale również o wprowadzenie odpowiednich zapisów w polu „przedmiot umowy” w formularzu RUD.

Formularz przewiduje korektę zgłoszeń, która będzie mogła być przez zamawiających stosowana m.in. w przypadku przesunięcia daty zakończenia wykonywania dzieła.

Pomimo nieuchronnie zbliżającego się terminu, w którym zgłaszanie umów o dzieło stanie się faktem, w dalszym ciągu istnieje wiele niewiadomych dotyczących samego procesu. Wątpliwości nie rozwiewa ZUS. Pracownicy urzędu sprawiają wrażenie tak samo zdezorientowanych jak reszta społeczeństwa, w związku z tym brakuje potwierdzonych informacji w zakresie sposobu zgłaszania danych dotyczących umów o dzieło, w tym możliwości przesłania formularza w formie elektronicznej przy zastosowaniu dedykowanej do tego aplikacji ZUS.

Kryteria badania zawartych umów o dzieło przez ZUS

Podczas kontroli ZUS będzie weryfikował zawarte umowy o dzieło pod kątem poprawności ich zgłoszeń oraz treści. Celem kontroli będzie więc ustalenie czy zawarta umowa o dzieło ma charakter umowy o pracę, umowy zlecenia lub innych umów o świadczenie usług, do których zgodnie z k.c. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a zawarcie jej jako umowy o dzieło służy jedynie obejściu prawa mającym na celu uniknięcia płacenia składek.

Płatnicy składek przygotowujący się do kontroli zawartych umów o dzieło lub też zamierzający zawrzeć umowę o dzieło powinni zweryfikować jej treść pod względem następujących kryteriów w celu ustalenia czy w przedmiotowym przypadku na pewno nie zachodzi przesłanka do zawarcia np. umowy zlecenia zamiast umowy o dzieło:

  • Cel i przedmiot umowy – osiągnięcie określonego, indywidualnego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej;
  • Odpowiedzialność – ryzyko osiągnięcia określonego rezultatu obciąża wykonawcę umowy;
  • Pewność rezultatu – pewność rezultatu zapewnia spełnienie określonych warunków w umowie o dzieło;
  • Powtarzalność – brak powtarzalności wykonywanych czynności.

Dodatkowymi kryteriami, które powinny być wzięte pod uwagę to sposób wypłaty wynagrodzenia, które poza niewielkimi wyjątkami powinno być płatne po dostarczeniu działa a także tzw. sprawdzian na istnienie wad fizycznych czyli możliwość zweryfikowania czy rezultat umowy posiada wady fizyczne.

Sankcje związane z nieprawidłowościami w zakresie umów o dzieło

Sankcje jakie grożą zamawiającemu w związku z zawartymi umowami o dzieło można podzielić na dwie kategorie:

-sankcje dotyczące niezgłoszenia umowy o dzieło do ZUS oraz

-sankcje dotyczące zakwestionowania przez inspektorów ZUS zawartej umowy o dzieło.

Od nowego roku płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika, która nie zgłosiła do ZUS umowy o dzieło lub zgłosiła nieprawdziwe dane, udzieliła w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia będzie podlegała karze grzywny do 5 000 zł.

Konsekwencjami zakwestionowania umowy o dzieło i uznania że w danym przypadku została zawarta umowa zlecenia będzie wiązało się z jej oskładkowaniem w drodze decyzji wydanej przez ZUS. Wśród kosztów, które będzie musiał pokryć zamawiający znajdą się:

  • wpłata całości składek, wraz z częścią, do której pokrycia był zobowiązany zleceniobiorca,
  • odsetki za zwłokę (płatnik nie nalicza odsetek za zwłokę od zaległości składkowych, jeśli ich wysokość nie przekracza 6,60 zł),
  • możliwość nałożenia dodatkowej opłaty do wysokości 100% nieopłaconych składek,
  • obciążenie karą grzywny do 5 000 zł.

W związku z tym, że należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, dolegliwości finansowe będą szczególnie dotkliwe w przypadku zakwestionowania umów o dzieło trwających kilka lat.

Autorzy:

Katarzyna Michalik – prawnik, praktyka prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Maciej Kubiak – adwokat, wspólnik, współkierujący praktyką własności intelektualnej i nowych technologii.

#odpowiedzialność #twórcy #umowa #umowa cywilnoprawna #umowa o dzieło #zus

Chcesz być informowany o najnowszych wpisach na blogu?

  • - Podaj adres e-mail i otrzymuj informację o nowym wpisach na blogu SKP/IPblog prosto na Twoją skrzynkę
  • - Nie będziemy wysłać Ci spamu

Administratorem Twoich danych osobowych jest SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk sp.k. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Ks. Skorupki 5, 00-546 Warszawa.

Szanujemy Twoją prywatność dlatego przekazane nam dane nie będą przetwarzane i udostępniane poza SKP w innych celach niż ujęte w Regulaminie Serwisu. Szczegółowe postanowienia dotyczące naszego IP Bloga, w tym katalog Twoich uprawnień związanych z przetwarzaniem danych osobowych znajdziecie Państwo w Polityce Prywatności.