Wyjaśnienia Prezesa UOKiK dotyczące informowania o obniżkach cen

8 maja br. Prezes UOKIK na podstawie art. 31a ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów opublikował zapowiadane oraz długo wyczekiwane wyjaśnienia i wytyczne dla przedsiębiorców ogłaszających obniżki, dotyczące sposobu informowania o najniższej cenie z ostatnich 30 dni poprzedzających obniżkę cen.

1 stycznia 2023 roku weszły w życie zmiany ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług mające na celu implementację do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/2161 (tzw. dyrektywy Omnibus). Nowe przepisy nakładają na sprzedawców m.in. obowiązek podawania najniższej ceny produktu lub usługi w okresie ostatnich 30 dni przed ogłoszeniem obniżki. Wprowadzone obowiązki informacyjne miały na celu wyeliminowanie nieuczciwych praktyk sprzedawców polegających na sztucznym zawyżaniu cen przed planowaną akcją promocyjną (np. Black Friday czy Cyber Monday), a następnie obniżania cen i wywołania u konsumenta wrażenia atrakcyjności ofert.

Od samego początku nowe przepisy budziły szereg wątpliwości i obaw wśród przedsiębiorców. Wątpliwości dotyczyły w szczególności sposobu, w jaki ma być komunikowana najniższa cen, miejsce jej uwidaczniania, a przede wszystkim punktu odniesienie obniżki, czyli od której ceny należy obliczać i komunikować wartość obniżki.

W opublikowanym dokumencie Prezes UOKIK przybliża i wyjaśnia, czego dotyczą nowe obowiązki wynikające ze zmienionej ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, kto jest ich adresatem, gdzie informować o najniższej cenie z ostatnich 30 dni i jak okres ten obliczać, która cena ma być punktem odniesienia komunikowanych obniżek oraz w jaki sposób i jakim miejscu informować konsumentów o obniżkach.

Prezes UOKIK wskazuje w szczególności, że:

• obowiązek poinformowania o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką powstaje dopiero, gdy obniżka zostanie zakomunikowana, samo zmniejszenie ceny, bez zwracania na to uwagi konsumentów (prezentowanie jednej ceny), nie tworzy po stronie przedsiębiorców dodatkowych obowiązków informacyjnych;
• informacja o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką powinna się znaleźć wszędzie tam, gdzie przedsiębiorca ogłasza rabaty dotyczące konkretnego produktu, a więc np. w reklamie, przy produkcie na półce sklepowej, na wywieszce, w gazetce sieci handlowej, przy sprzedaży warunkowej, w programie lojalnościowym, w wynikach wyszukiwania w sklepie internetowym i na karcie konkretnego produktu;
• obniżki mogą być komunikowane na różne sposoby – słownie (np. „wyprzedaż”, „promocja”), procentowo (np. -20%), przez przekreślenie ceny czy kolor etykiety;
• wielkość obniżki musi być obliczana w odniesieniu do najniższej ceny z 30 dni przed obniżką, a prezentowanie korzyści względem ceny regularnej jest dopuszczalne jedynie dodatkowo i w równorzędny sposób jak informacji o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką – np. przez podanie dwóch procentowych wartości obniżki (prezentowanie rabatów obliczonych wyłącznie w odniesieniu do cen regularnych może naruszać przepisy);
• liczba prezentowanych w komunikacji marketingowej cen nie powinna przekraczać dwóch lub trzech (obniżona cena sprzedaży, najniższa cena z 30 dni przed obniżką, ewentualnie cena regularna), a prezentowanie większej liczby cen zwiększa możliwość wprowadzenia konsumentów w błąd;
• najniższa cena z 30 dni przed obniżką musi być prawidłowo oznaczona – podpisana słowami „najniższa cena z 30 dni przed obniżką”, a samo przekreślenie ceny odnoszące się do tej wartości jest w ocenie Prezesa UOKIK nie prawidłowe, podobnie jak określenia „cena referencyjna”, „cena omnibus”, „było”.

Liczące ponad 70 stron wytyczne Prezesa UOKIK zawierają szereg przykładów kart produktów, wywieszek czy reklam z cenami, prezentując przykłady prawidłowego oznaczania cen i informowania o obniżkach oraz stosowane na rynku praktyki naruszające przepisy i interesy konsumentów.

Wytyczne Prezesa UOKIK będą niewątpliwie pomocne dla przedsiębiorców organizujących akcje promocyjne i pozwolą uniknąć potencjalnej odpowiedzialności z tytułu naruszenia przepisów ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług. Szczegółowe wytyczne powinny również przyczynić się do lepszej ochrony praw konsumentów, którzy w prawidłowy sposób poinformowani o obniżkach cen oraz najniższej cenie z 30 dni przed obniżką będą mogli dokonać świadomego wyboru i zakupu towarów i usług.

Opublikowany dokument nie jest wiążący i stanowi jedynie wyjaśnienia i interpretacje mające istotne znaczenie dla stosowania przepisów w sprawach objętych zakresem działania Prezesa Urzędu, niemniej jednak wskazuje jaką drogą pójdzie praktyka regulacyjna UOKIK.

Link: https://uokik.gov.pl/download.php?plik=27128