Ten blog korzysta z plików cookies na zasadach określonych tutaj
Zamknij
25.03.2022
DOBRA OSOBISTE I KRYZYSY MEDIALNE, FILM, MEDIA & GRY

Odpowiedzialność za rozpowszechnianie dyskredytujących treści w Internecie

Według raportu Głównego Urzędu Statystycznego pt. „Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2021 roku”, opublikowanego 21 lutego br. [1], w zeszłym roku dostęp do internetu miało 92,4 proc. polskich gospodarstw domowych. Niestety wraz ze wzrostem liczby użytkowników internetu rośnie również potencjalna skala naruszeń praw osób trzecich w sieci, której trzeba przeciwdziałać.

Wszystko to prowadzi do potrzeby sformułowania podstawowego pytania: jak bronić się przed naruszeniem naszych praw, szczególnie dóbr osobistych, w internecie? W sytuacji, kiedy naruszyciel mieszka w Polsce, albo w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej mamy ku temu pewne możliwości.

Tożsamość sprawcy

Pierwszym krokiem będzie oczywiście próba ustalenia tożsamości osoby, która w naszej opinii dokonała naruszenia przysługujących nam praw. Jeśli nie uda się tego zrobić na własną rękę, istnieje możliwość złożenia skargi do policji w trybie art. 488 ustawy z 6 czerwca 1997 r. Kodeksu postępowania karnego wraz z wnioskiem o ustalenie adresu IP, imienia, nazwiska oraz adresu zamieszkania sprawcy. Ustalenie tożsamości naruszyciela jest ważne, ponieważ umożliwi nam podjęcie dalszych działań, w tym złożenie pozwu o ochronę dóbr osobistych.

Przed podjęciem tego kroku należy jednak zadbać o właściwe udokumentowanie zaistniałej sytuacji (m.in. wykorzystując do tego zrzuty ekranu) oraz podjąć próbę polubownego rozwiązania sporu. W tym kontekście należy też wspomnieć o sytuacjach, w których sporne wpisy znajdują się na platformach społecznościowych, a my dysponujemy jedynie „nickiem” osoby dokonującej naruszeń. W takim wypadku również możliwe jest jednak wszczęcie postępowania, w ramach którego to sąd zwolni podmiot odpowiedzialny za daną platformę społecznościową z tajemnicy telekomunikacyjnej. A to pozwoli ustalić dane autora publikacji.

Przed sądem

Co do zasady, powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania (art. 27 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeksu postępowania cywilnego, dalej: „KPC”). Nie jest to jednak jedyna możliwość. Ustawodawca w art. 35 [1] KPC, w ramach tzw. właściwości przemiennej, ustanowił rozwiązanie, zgodnie z którym powództwo o ochronę dóbr osobistych naruszonych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu (do których zaliczamy prasę, telewizję czy właśnie internet) można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda.

Dzięki temu mamy możliwość pozwania podmiotu naruszającego dobra osobiste albo przed sądem właściwym według miejsca zamieszkania pozwanego (naruszyciela), albo przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda, co jest dużo prostsze, jeśli chodzi o dalsze uczestnictwo w procesie. Jawi się to jako wygodna opcja, szczególnie biorąc pod uwagę okoliczność, iż wypowiedź naruszająca nasze prawa może pochodzić od osoby zamieszkałej w innej części kraju. Podobne pytanie może pojawić się przy  próbie ustalenia, jaki sąd jest właściwy w przypadku naruszenia dóbr osobistych za pośrednictwem środków masowego przekazu przez podmiot zamieszkujący bądź mający siedzibę w innym kraju europejskim,  niż ten, w którym znajduje się osoba, której prawa naruszono. Prawo unijne przewiduje możliwość pozwania osób, które mieszkają na terytorium państwa członkowskiego przed sąd innego państwa członkowskiego, m.in. w sprawach dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego – przed sądy miejsca, w którym nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę (art. 5 pkt 1 oraz art.  7 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, dalej: „Rozporządzenie”).

Praktyka TSUE

Dotychczasowa praktyka Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”)  wskazuje, że w kontekście powództwa o zadośćuczynienie z tytułu krzywd wyrządzonych w wyniku opublikowania w prasie zniesławiającego artykułu, osoby poszkodowanie mogą wytaczać takie powództwa przeciwko wydawcy przed sądami każdego z państw członkowskich, w którym publikacja została rozpowszechniona i w którym – zgodnie z twierdzeniami strony poszkodowanej – jej dobre imię zostało naruszone, ale tylko i wyłącznie w odniesieniu do krzywd wyrządzonych w państwie członkowskim siedziby sądu, do którego wniesiono powództwo  (wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 7 marca 1995 r. w sprawie C-68/93, Fiona Shevill i inni v. Presse Alliance SA). Co ważne, w ostatnim czasie TSUE po raz kolejny pochylił się nad kwestią właściwości sądów w sprawach o naruszenie dóbr osobistych w internecie. W jednym z wyroków Trybunał zajmował się sprawą, w której zdaniem czeskiej firmy (Gtflix TV) doszło do jej zniesławienia wypowiedziami opublikowanymi na licznych stronach i forach internetowych przez węgierskiego przedsiębiorcę D.R. (wyrok TSUE z 21 grudnia 2021 r., C-251/20, Gtflix TV v. D.R.).

Obie strony działają w tej samej branży – produkcji i dystrybucji treści audiowizualnych przeznaczonych dla dorosłych. Gtflix TV wszczęła przeciwko D. R. postępowanie przed francuskimi sądami, żądając zaprzestania dyskredytujących działań i sprostowania opublikowanych informacji oraz naprawienia wyrządzonych krzywd i szkód. Te stwierdziły, że nie są właściwe do rozpoznania tej sprawy. Mimo to, postanowiono wystąpić do TSUE z tzw. pytaniem prejudycjalnym, które sprowadzało się do kwestii jurysdykcji francuskiego sądu do rozpoznania sprawy. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej udzielił odpowiedzi, że artykuł 7 pkt 2 Rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że osoba, która uznając, iż doszło do naruszenia jej praw poprzez rozpowszechnianie w internecie dyskredytujących ją treści, podejmuje jednocześnie działania w celu: z jednej strony – doprowadzenia do sprostowania dotyczących jej informacji i usunięcia dotyczących jej treści umieszczonych w sieci, a z drugiej strony – w celu uzyskania naprawienia wynikających z tego umieszczenia w sieci szkód i krzywd. Może tego żądać przed sądami każdego państwa członkowskiego, na terytorium którego wypowiedzi te są lub były dostępne. Nawet jeśli tamtejsze sądy nie są właściwe do rozpoznania żądania sprostowania i usunięcia treści.

Możliwości pozaprocesowe

Należy wskazać, że osoba, której dobra osobiste zostały naruszone w sieci, może żądać zaniechania dalszych naruszeń, usunięcia skutków naruszenia (m.in. poprzez opublikowanie przeprosin czy sprostowania) oraz żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub  zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Pisząc o sposobach ochrony naszych praw naruszonych w internecie, należy również wspomnieć o innych, pozaprocesowych możliwościach, które gwarantują nam portale społecznościowe. Mowa tutaj o opcji „Zgłoś” (bądź podobnej), która pozwala usunąć dyskredytujące nas treści. Co do zasady, sprowadza się to do badania czy publikacja jest zgodna z regulaminem danej platformy. W praktyce oznacza to, że nie zawsze wykorzystanie tej opcji prowadzi do skasowania spornej treści. Często jednak tak właśnie się dzieje.

[1.] https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne-w-polsce-w-2021-roku,1,15.html

Artykuł ukazał się w magazynie Think Micehttps://www.thinkmice.pl/news/prawo/3614-odpowiedzialnosc-za-rozpowszechnianie-dyskredytujacych-tresci-w-internecie

#dobra osobiste #internet #sąd #tożsamość #tsue #unia europejska

Chcesz być informowany o najnowszych wpisach na blogu?

  • - Podaj adres e-mail i otrzymuj informację o nowym wpisach na blogu SKP/IPblog prosto na Twoją skrzynkę
  • - Nie będziemy wysłać Ci spamu

Administratorem Twoich danych osobowych jest SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk sp.k. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Ks. Skorupki 5, 00-546 Warszawa.

Szanujemy Twoją prywatność dlatego przekazane nam dane nie będą przetwarzane i udostępniane poza SKP w innych celach niż ujęte w Regulaminie Serwisu. Szczegółowe postanowienia dotyczące naszego IP Bloga, w tym katalog Twoich uprawnień związanych z przetwarzaniem danych osobowych znajdziecie Państwo w Polityce Prywatności.